Kichkintoylar orasida tez-tez shamollash muammosi ustida olim va shifokorlar uzoq vaqt davomida bosh qotirishadi. O'tgan asrda "tez-tez kasallanuvchi bolalar" (yoki qisqacha, TKB) atamasi qo'llanila boshlandi. Ushbu ibora hech qanday patologiyasi bo'lmagan, biroq shu bilan birgalikda tengdoshlariga qaraganda tez-tez kasal bo'ladigan bolalarga tegishli.
1986 yilda taklif qilingan va hozirgi kungacha qo'llaniladigan tasnifga ko'ra, tez-tez kasallanuvchi bolalar guruhiga quyidagi bolalar kiradi:
-
1 yoshdan kichik va yiliga 3 martadan ko’p kasal bo’ladigan bolalar;
-
1 yoshdan 3 yoshgacha bo’lgan va yiliga 5 martadan ko’p kasal bo’ladigan bolalar;
-
4-5 yoshlik va yiliga 4 martadan ko’p kasal bo’ladigan bolalar;
-
5 yoshdan katta va yiliga 3 martadan ko’p kasal bo’ladigan bolalar ².
Nima uchun ayrim bolalar tez-tez kasal bo’ladilar?
Takrorlanuvchi o'tkir respirator virusli infektsiyalar organizmning xususiyatlariga ko'ra ham, tashqi omillar tufayli ham kuzatilishi mumkin. Tadqiqotchilar tez-tez shamollashning 3 asosiy sababini aniqladilar:
1. Immunitetning buzilishi. Ayrim bolalarning immune tizimi biroz zaifroq bo'lishi mumkin, bu esa ularni infektsiyalarga nisbatan zaifroq qiladi.
2. Noqulay ekologik sharoitlar. Atrof-muhitning ifloslanishi, ota-onalarning zararli odatlari, yashash joyidagi yomon ekologiya sharoiti bolaning sog'lig'iga ta'sir qilishi mumkin.
3. Noto'g'ri hayot tarzi. To’yib ovqatlanmaslik, harakatsiz turmush tarzi va noto'g'ri uyqu rejimi ham organizmning himoya funksiyalarini zaiflashtirishi mumkin.
Ba'zida tez-tez shamollashlar organizmdagi patologik jarayonlar va qandaydir surunkali kasalliklar mavjudligidan darak berishi mumkin. Shuning uchun ham o'tkir respirator virusli infeksiyaning takroriy holatlarini shifokor bilan muhokama qilish muhimdir² ³.
Tez-tez shamollashlarning xavfi nimada?
Har bir bola vaqti-vaqti bilan O’RVI – o’tkir respiratorli virus infeksiya bilan og'rishiga qaramay, tez-tez shamollashlar bola organizmi va hayot sifatiga salbiy ta'sir ko'rsatishi mumkin.
-
Doimiy kasalliklar tufayli bolaning immuniteti yanada zaiflashishi mumkin.
-
O’RVI – o’tkir respiratorli virus infeksiya asoratlari - o'z-o'zidan xavfli bo'lgan bronxit, pnevmoniya, otit rivojlanishi mumkin.
-
Bola ijtimoiy sohada qiyinchiliklarga duch kelishi mumkin. Tez-tez kasallik ta'tillari tufayli bolaning moslashuvi sekinlashadi: bolalar bog'chasida uning do'stlari bo'lmasligi mumkin, maktabda esa o’zlashtirish bilan bog'liq muammolar yuzaga kelishi mumkin. Bularning barchasi tufayli kichkintoy o'zini ishonchsiz his qilishi, ko'p tashvishlanishi va doimiy stressda bo'lishi mumkin¹⁻³.
Ota-onalar farzandiga qanday yordam berishlari mumkin
-
Eng avvalo, immunitetni mustahkamlashga e'tibor qaratish kerak:
- Farzandingiz haddan tashqari charchamasligi va doimo yetarlicha uxlashini kuzatib boring.
-
Kichkintoyingiz bilan muntazam ravishda toza havoda sayr qiling (biroq shunday qilingki, u sovuq qotib qolmasin).
-
Kasallikning avj olish davrida (kuz-bahorda) - odamlar gavjum bo'ladigan joylar – kinoteatrlar, teatrlar, konsert zallari va hokazolarga kamroq tashrif buyurishga harakat qiling.
-
Kichkintoyning to'g'ri ovqatlanishini kuzatib boring. Temir va rux moddasiga boy ovqatlar iste'mol qilish tavsiya etiladi.
-
Bolaning oldida chekmang² ³.
Bola organizmi himoya kuchlarini mustahkamlashga qaratilgan yana bir qadam - O’RVI – o’tkir respiratorli virus infeksiyasini to'g'ri davolash.
Simptomatik davolanishdan tashqari (burun tomchilaridan foydalanish, tomoq og'rig'i va yo'talga qarshi dori vositalari, isitma tushiruvchi preparatlar) qo'shimcha ravishda viruslarga qarshi terapiya tavsiya etiladi.
Bir qator tadqiqotlarga ko'ra, yetarli darajada interferon ishlab chiqarilmasligi tufayli bolaning immuniteti pasayishi mumkin. Bu organizmning infeksiyalarga qarshilik qilishiga yordam beradigan protein – oqsil moddasi. Shuning uchun, interferon asosida maxsus ishlab chiqilgan dori preparatlari virusga qarshi ideal vosita hisoblanadi ² ³.
Tarkibida Interferon alfa-2b bo’lgan VIFERON shamchalari hayotning birinchi kunlaridan boshlab bolalarga, shu jumladan homiladorlik davri 34 hafta bo'lgan muddatidan oldin tug'ilgan chaqaloqlarga tavsiya etiladi. 7 yoshgacha bo'lgan bolalar uchun 150 000 ME dozasi, 7 yoshdan katta bolalar uchun esa 500 000 ME dozasi mos keladi.
Agar bola yiliga 4 martadan ortiq kasal bo'lsa va O’RVI – o’tkir respiratorli virus infeksiyasi 5 kundan ortiq davom etsa, u holda preparat alohida sxema bo’yicha qabul qilinadi. Shunday qilib, 7 yoshgacha bo'lgan kichkintoylar uchun 500 000 ME va 150 000 ME dozalari kombinatsiyasi, 7 yoshdan 18 yoshgacha bo'lgan bolalar uchun esa 1 000 000 ME va 500 000 ME dozalari tavsiya etiladi.
Shuningdek VIFERON preparati maz – malham ko’rinishida ham taqdim etilgan. Malhamdan kompleks davolashning tarkibi sifatida foydalaniladi va shamollash alomatlarga ta'sir qiladi. Ushbu kompleks terapiya tufayli tomoqdagi og'riq zaiflashadi, burun oqishi kamroq aniqlanadi yo'tal esa kamroq bezovta qiladi. Davolash jarayonida umumiy kayfiyat yaxshilanadi - zaiflik, titroq va tanadagi og'riqlar yo'qoladi.
Bundan tashqari, bolaning oxirigacha davolanishi, shamollash alomatlari yo'qolishi bilanoq bolalar bog'chasi yoki maktabga yugurmasligi juda muhimdir. Organizm tiklanishi uchun vaqt kerak bo’ladi.
Kichkintoylaringizni asrang.
Qo’llab bo’lmaydigan holatlar mavjud. Mutaxassis bilan maslahatlashish kerak.
1. Klinik tavsiyalar. Bolalarda o’tkir respirator virusli infeksiyalar.
2. Markova T.P., Chuvirov D.G. Uzoq muddatli va tez-tez kasal bo'ladigan bolalar // Remedium. 2006. №6. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/dlitelno-i-chasto-boleyuschie-deti (murojaat qilish sanasi: 18.04.2024).
3. G.А. Samsigina, Е.N. Vijlova. Yana bir bor " tez-tez kasallanuvchi bolalar " tushunchasi muammolari haqida. 2016 y.